BLOG | ONTMOETING MET EEN INVASIEVE EXOOT
Geschreven juni 2021
Rob Dijkstra | WILDvanNATUUR.com
In 2019 had ik - in de Ardennen - mijn eerste ontmoeting met een wasbeer. Dit exemplaar was aangereden en had het niet overleefd (zie de eerste foto). Toen ik de foto plaatst op Facebook ontstond er een nare en onbedoelde discussie over 'invasieve exoten' met nogal ongenuanceerde uitspraken zoals 'uitroeien - die k*tbeesten. Ze horen hier niet'. Twee weken geleden kwam ik twee keer een wasbeer tegen (opnieuw in de Ardennen). Met deze foto's wil ik laten zien wat voor prachtig dier dit is. De wasbeer was bezig een territorium af te zetten langs de oever van de Ourthe. Op zeer veel plaatsen liet het dier geursporen achter. Ik heb genoten van deze ontmoeting. Een prachtig soepel en wendbaar dier.
Wasberen zijn een kleine berensoort. De naam heeft te maken met het feit dat ze voedsel in water kneden om het zacht te maken (wat foutief werd aangezien voor wassen). Dat er wasberen in de Ardennen rondlopen is niet de schuld van de wasbeer, maar van de mens. Wasberen komen in onze landen van oorsprong niet voor. Het gaat om opzettelijk uitgezette huisdieren of uit fokkerijen ontsnapte pelsdieren. Maar het blijft een prachtig dier - en ik heb ruim 100 foto's kunnen nemen zonder gezien te worden.
Wasberen zijn een kleine berensoort. De naam heeft te maken met het feit dat ze voedsel in water kneden om het zacht te maken (wat foutief werd aangezien voor wassen). Dat er wasberen in de Ardennen rondlopen is niet de schuld van de wasbeer, maar van de mens. Wasberen komen in onze landen van oorsprong niet voor. Het gaat om opzettelijk uitgezette huisdieren of uit fokkerijen ontsnapte pelsdieren. Maar het blijft een prachtig dier - en ik heb ruim 100 foto's kunnen nemen zonder gezien te worden.
Is zo'n dier nu schadelijk voor de natuur? Nee, het is immers onderdeel van de natuur. Maar je kunt zeker stellen dat ze van oorsprong hier niet voorkwamen en dus niet in de lokale kringloop horen. Er zijn echter veel exoten en een aantal daarvan zijn invasief (oprukkend in aantal en gebiedsgrootte). Daarmee vormen ze een bedreiging voor inheemse soorten door verdringing, voedselconcurrentie (in dit geval bijv. voedselconcurrentie voor marterachtigen) of verstoring van delicate evenwichten. Vrijwel altijd is het verschijnen van invasieve exoten direct of indirect te wijten aan de mens. Maar bejaging heeft vaak geen zin: in het geval van wasberen zijn de dieren nachtactief, relatief slim en alert. In de loop van vele jaren hebben we al heel vaak vastgesteld dat bestrijding van invasieve exoten bijna nooit effectief is. Net als bij wolven (die overigens hier ooit wel hoorden maar nu ook geen deel meer uitmaken van ons ecosysteem) is het misschien beter ze een plekje te gunnen. Argumenten als dat ze andere soorten verdringen of uitroeien (wasberen eten o.a. op de grond broedende vogels) zijn deels geldig. Maar een prachtig dier uitroeien omdat we ze zelf hier hebben vrijgelaten vind ik persoonlijk ook wel ver gaan. Bovendien blijkt keer op keer dat moeder natuur zelf het evenwicht beter in de hand kan houden dan wij - mensen. De natuur wordt er ook spannender van. En als de natuur beslist dat er geen ruimte is voor wasberen sterven ze vanzelf uit. In de loop geschiedenis van het leven heeft de natuur het 22.000 keer zo lang zonder mensen als met mensen prima uitgehouden. Het is wel een beetje menselijke arrogantie om dan te denken dat wij de natuur moeten beheren... of zelfs beheersen... toch?
En laat je niet misleiden door het feit dat jagers altijd maar feilloos kunnen uitleggen waarom ze deze dieren zo graag willen uitroeien... Zoals mijn persoonlijke heldin Marianne Thieme de jacht zo mooi weet te omschrijven: als je alle oneigenlijke argumentatie wegneemt en de naakte feiten bekijkt blijft er alleen bloeddorst over... Misschien kun je wel stellen dat de mens de meest invasieve exoot in de natuur is.